SYNAPSES International Course 2024

Τον Ιούλιο του 2024 είχα την τιμή και τη χαρά να συμμετέχω στο θερινό σχολείο «SYNAPSES International Course 2024» (Μαραθώνας 7-12 Ιουλίου 2024).

Στο πλαίσιο του έργου ΣΥΝΑΨΕΙΣ (“SYNAPSES – Establishing Teacher Education Networks and Communities of Practice on Teaching for Sustainability Citizenship, Project: 101102346 – SYNAPSES – ERASMUS-EDU-2022-PEX-TEACH-ACA) δημιουργήθηκε μία Ακαδημία Εκπαιδευτικών για τη διδασκαλία με στόχο την ανάπτυξη πράσινων δεξιοτήτων και πιο συγκεκριμένα την ανάπτυξη της Βιώσιμης Πολιτειότητας. Το έργο αποτελεί κοινοπραξία από 10 φορείς-εταίρους που προέρχονται από 7 ευρωπαϊκές χώρες.

Το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) συμμετέχοντας ως εταίρος στο έργο SYNAPSES, προσκάλεσε εν ενεργεία εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης όλων των σχολικών μονάδων με εμπειρία στην υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σχετικών με θέματα αειφορίας ή/και ενεργού πολιτειότητας, για να δηλώσουν συμμετοχή σε διαδικτυακή ενημερωτική δράση (visionary workshop) για τη Βιώσιμη Πολιτειότητα, στις 29/02/2024. Στη δράση παρουσιάστηκαν οι στόχοι και συζητήθηκαν οι μελλοντικές δράσεις του έργου και οι δυνατοί τρόποι συμμετοχής/ενημέρωσης της ελληνικής εκπαιδευτικής κοινότητας.

Η δεξιότητα της Βιώσιμης Πολιτειότητας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αναγνώριση των προβλημάτων που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή και περιλαμβάνει τη δυνατότητα αναγνώρισης των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών διαστάσεων της, τη δυνατότητα σύνδεσης των τοπικών δράσεων και πρωτοβουλιών με τις παγκόσμιες διαδικασίες και την ικανότητα μετάβασης από την ανάλυση των προβλημάτων στη συστηματική δράση για την κλιματική αλλαγή. Η Διδασκαλία για τη Βιώσιμη Πολιτειότητα μπορεί να συμβάλει στην αλλαγή της στάσης και της συμπεριφοράς των μαθητών σε σχέση με το περιβάλλον, οδηγώντας στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, την ανάπτυξη βιώσιμων συστημάτων διατροφής, την εξερεύνηση λύσεων βασισμένων στη φύση, τη χρήση των σχολικών κτιρίων ως χώρων πειραματισμού και σχεδιασμού δράσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη και κατά της κλιματικής αλλαγής.

Πηγή: https://synapses-academies.eu/national-events/#1708425533294-0a9a3ed3-ff5f

Ακολούθησε πρόσκληση του ΙΕΠ προς τους συμμετέχοντες των ενημερωτικών δράσεων, να υποβάλουν σχέδια δράσης ή εκπαιδευτικά σενάρια με θέμα τη Βιώσιμη Πολιτειότητα, για τη συμμετοχή στο «SYNAPSES International Course 2024». Κατόπιν αξιολόγησης, επιλέχθηκαν τρία εκπαιδευτικά σενάρια, οι συγγραφείς των οποίων θα είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν στο «SYNAPSES International Course 2024», με κάλυψη των εξόδων μετακίνησης, διαμονής και διατροφής από το έργο.

Η διάκριση του σεναρίου που υπέβαλα είχε ως αποτέλεσμα να συμμετέχω στη μοναδική εμπειρία του εξαήμερου θερινού σχολείου επαγγελματικής ανάπτυξης «SYNAPSES International Course 2024». 50 Εκπαιδευτικοί και Διευθυντές/ντριες από όλη την Ευρώπη συγκεντρωθήκαμε σε ένα αξέχαστο περιβάλλον για να παρακολουθήσουμε μία εβδομάδα γεμάτη με διαλέξεις, εργαστήρια και επισκέψεις. Τα μαθήματα εμβάθυναν σε ζωτικής σημασίας θέματα όπως η διδασκαλία της βιώσιμης πολιτειότητας, η δημιουργία μιας εκπαιδευτικής κοινότητας, η συνεργασία με φορείς, καθώς και η ανάπτυξη σεναρίων μάθησης και σχεδίων δράσης σχετικά με το περιβάλλον, εξοπλίζοντας όσους συμμετείχαμε με πολύτιμες δεξιότητες και γνώσεις.

Το θερινό σχολείο, που διοργανώθηκε από την Ελληνογερμανική αγωγή και το πρόγραμμά του ήταν πιστοποιημένο από το University of Bayreuth, ξεκίνησε την Κυριακή 7 Ιουλίου 2024. Έξι βασικοί ομιλητές παρουσίασαν μια σειρά θεμάτων όπως η Βιώσιμη Πολιτειότητα, τα Σχολεία στην εποχή της Τεχνητής Νοημοσύνης, η Ενδυνάμωση των κοινοτήτων των εκπαιδευτικών κ.ά. Από την πρώτη μέρα ξεχώρισε με τον λόγο της και τη θετική της ενέργεια, παρακινόντας και εμπνέοντας όλους μας, η Rosa Doran, εκπρόσωπος και επιμορφώτρια του προγράμματος, μία από τις ιδρύτριες του NUCLIO.

Στο επίκεντρο των μαθημάτων όλης της εβδομάδας βρισκόταν η έννοια της Βιώσιμης Πολιτειότητας και ο τρόπος με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί θα μπορούσαν να μετατρέψουν το σχολείο τους σε ένα ζωντανό εργαστήριο (Schools as Living Labs), να αναπτύξουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες στα σχολικά κυλικεία (Food – Canteen – Developing Healthier Habits), να σχεδιάσουν καινοτόμα σενάρια και δράσεις (Challenge-Based Learning for Sustainability Citizenship και Inquiry Learning and Innovative Scenarios), να γνωρίσουν τα ενεργειακά αποδοτικά σχολικά κτήρια (Energy Efficiency school buildings) κ.λπ.

Πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική επίσκεψη στους χώρους της Ελληνογερμανικής Αγωγής, όπου είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε την έρευνα που έγινε στο CERN μέσω μιας ειδικής έκθεσης που φιλοξενούσε το LHC Interactive Tunnel του CERN. Η ξενάγηση συνεχίστηκε με επίδειξη του σεισμομέτρου, του εκκρεμούς του Φουκώ, και την επίσκεψη στο Αστρονομικό Παρατηρητήριο. Ακόμα, μέρος του προγράμματος ήταν οι εκδρομές στο Σούνιο και την Ακρόπολη, που έφεραν τους συμμετέχοντες σε επαφή με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας.  

Σε όλη τη διάρκεια των εργαστηρίων υλοποιήθηκε πλήθος συνεργατικών και διαδραστικών ασκήσεων, ενώ παράλληλα προετοιμάζαμε και βελτιώναμε τα εκπαιδευτικά σενάρια που ήταν απαραίτητο να υποβάλουμε και να παρουσιάσουμε για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος και την παραλαβή των πιστοποιητικών. Η όλη διαδικασία απαιτούσε συνεχή επικοινωνία και ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των συμμετεχόντων, καθιστώντας την εμπειρία ακόμα πιο πλούσια.

Αξιολογώντας το project, θα έλεγα ότι δεν υπάρχει μία και μόνο καλύτερη στιγμή για να θυμηθώ. Η συνεχής συναναστροφή με εκπαιδευτικούς και Διευθυντές/τριες από φορείς και σχολεία της Ευρώπης, η συνεργασία και η ομαδική εργασία, η ανταλλαγή απόψεων για εκπαιδευτικά θέματα (προγράμματα σπουδών, εξοπλισμός, σενάρια και δράσεις κ.λπ.), η προσωπική ματιά κάθε συμμετέχοντα για τη βιωσιμότητα και το περιβάλλον, η έμπνευση που αποτελούσε ο ένας για τον άλλον, οι φιλικές σχέσεις που αναπτύχθηκαν, αλλά και η εξάσκηση της αγγλικής γλώσσας ως γλώσσα εργασίας, αποτέλεσαν για εμένα μια εξαιρετική εμπειρία! Η αλληλεπίδραση αυτή όχι μόνο εμπλούτισε τις γνώσεις των συμμετεχόντων, αλλά και ενίσχυσε την αυτοπεποίθησή τους.

Τι είναι αυτό που μας έφερε όλους εκεί; Η κοινή μας επιθυμία για βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος και η αφοσίωσή μας σε βιώσιμες πρακτικές. Οι κοινές ανησυχίες για το περιβάλλον και το όραμα για το σχολείο του μέλλοντος σε συνάρτηση με το μέλλον του πλανήτη.

Τέλος, δεν θα ήθελα να παραλείψω την επιπρόσθετη αξία στα παραπάνω της τοποθεσίας του θερινού σχολείου στην ιστορική περιοχή του Μαραθώνα. Με την αποχώρησή μου από το σημείο διεξαγωγής του προγράμματος, δεν θα μπορούσα να προσπεράσω την ευκαιρία να επισκεφθώ τον Τύμβο Αθηναίων και το Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα. Στην πρώτη τοποθεσία, σώζεται ο «Σορός», ο χωμάτινος τύμβος ύψους 9 μ. που δημιουργήθηκε για να καλύψει τα σώματα των 192 νεκρών Αθηναίων μαχητών, που έπεσαν στη νικηφόρα μάχη κατά των Περσών το 490 π.Χ. Στο μουσείο, παρουσιάζεται η ιστορία της περιοχής από τους προϊστορικούς χρόνους μέχρι τη ρωμαϊκή περίοδο, μέσα από ευρήματα προερχόμενα κυρίως από τα προϊστορικά νεκροταφεία στο Βρανά και το Τσέπι, τους τύμβους των Αθηναίων και των Πλαταιέων που πολέμησαν εναντίον των Περσών στη μάχη του Μαραθώνα (490 π.Χ.), καθώς και το ρωμαϊκό ιερό των Αιγυπτίων θεών στην Μπρεξίζα. Αυτοί οι αναπάντεχοι και μοναδικοί θησαυροί αποτέλεσαν τα τελευταία κομμάτια του παζλ, που συνέθεσαν την υπέροχη εικόνα του θερινού σχολείου.

Το έργο SYNAPSES αξιοποιεί την πύλη της Ακαδημίας SYNSPASES ως αποθετήριο βέλτιστων πρακτικών, προπαρασκευαστικών εργασιών, εκπαιδευτικών σεναρίων και σχεδίων δράσης, καθώς και για να διευκολύνει τη δικτύωση μεταξύ των συμμετεχόντων.

---