18/09/2014
Το χρώμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέθοδος κωδικοποίησης και να διευκολύνει την πρόσβαση στις πληροφορίες που μεταφέρει. Η χρωματική κωδικοποίηση (color coding) αναφέρεται στην οργάνωση διαφόρων ειδών πληροφοριών, που σκοπό έχει άλλοτε να τα διαχωρίσει, άλλοτε να τα ομαδοποιήσει και άλλοτε να τα ιεραρχήσει.
Η χρωματική κωδικοποίηση είναι ιδιαίτερα εμφανής στις συσκευασίες, όταν υπάρχουν διαφορετικά είδη ενός προϊόντος. Γενικά, το χρώμα στις συσκευασίες βοηθά τον καταναλωτή να επιλέξει ένα προϊόν, ιδιαίτερα όταν αυτός γνωρίζει το προϊόν που αγοράζει επανειλημμένα. Για παράδειγμα, επιλέγουμε το γάλα χαρακτηρίζοντάς το πολλές φορές μπλε ή πράσινο αντί για πλήρες ή ελαφρύ αντίστοιχα. Στην Ελλάδα, η πλειοψηφία των γαλακτοβιομηχανιών έχει περάσει αυτήν τη χρωματική κωδικοποίηση στις συσκευασίες γάλακτος (εικ. 1). Βλέπουμε δηλαδή ότι η κωδικοποίηση δεν βοηθά μόνο στην αναγνώριση του προϊόντος από τον καταναλωτή, αλλά επηρεάζει και τον ανταγωνισμό. Μία νεοεισερχόμενη εταιρεία πιθανόν να επιλέξει τα παραπάνω χρώματα, δεδομένου ότι έχει εντυπωθεί η συγκεκριμένη κωδικοποίηση στη μνήμη του κοινού. Επιπλέον, το μπλε και το πράσινο συσχετίζονται με τις έννοιες της φρεσκάδας και της υγείας, επομένως συνδέουν το γάλα με τις έννοιες του φρέσκου και της υγιεινής διατροφής. Ακόμα, το λευκό που υπερισχύει στη συσκευασία ταυτίζεται μεν με το χρώμα του προϊόντος, προσφέρει δε υψηλή αντανακλαστικότητα, ιδιαίτερα απαραίτητη για προϊόν ψυγείου.
Στην περίπτωση των συσκευασιών γάλακτος, σε πρώτο επίπεδο ανάγνωσης φαίνεται ότι η επιλογή των χρωμάτων έχει γίνει προκειμένου αυτές να διαχωρίζονται. Ωστόσο, είδαμε ότι περισσότεροι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν τη χρωματική κωδικοποίηση. Ένας από τους σημαντικότερους αφορά στο συμβολισμό των χρωμάτων. Για μια επιτυχημένη χρωματική κωδικοποίηση, τα χρώματα που επιλέγονται πρέπει να συσχετίζονται (συμβολικά, εμφανισιακά κ.λπ.) με τα αντικείμενα που συνοδεύουν.
Η χρωματική κωδικοποίηση χρησιμοποιείται και στη διακόσμηση. Ο συμβολισμός των χρωμάτων αλλά και οι φυσιολογικές και ψυχολογικές επιδράσεις τους στον ανθρώπινο οργανισμό αποτελούν πολύ σημαντικές παραμέτρους στη διακόσμηση εσωτερικών χώρων. Για παράδειγμα, το κίτρινο τονώνει το νευρικό σύστημα, ενισχύει τη συγκέντρωση, προσθέτει στο χώρο μια φωτεινή ατμόσφαιρα και αποτελεί πολύ καλή επιλογή για την κουζίνα. Το κόκκινο αυξάνει την πίεση του αίματος, γι’ αυτό και δεν ενδείκνυται για κρεβατοκάμαρα. Αντίθετα, η καλύτερη επιλογή είναι το ανοιχτό μπλε που αποτελεί το πιο ηρεμιστικό χρώμα, το οποίο επιβραδύνει το σφυγμό, βαθαίνει την αναπνοή και δημιουργεί μία γαλήνια ατμόσφαιρα. Για ένα ξεκούραστο και αγχολυτικό δωμάτιο εξαιρετική επιλογή είναι επίσης το πράσινο χρώμα το οποίο έχει καταπραϋντικές, θεραπευτικές ιδιότητες και δίνει ισορροπία και αρμονία.
Στη διακόσμηση του Γενικού Νοσοκομείου Αγρινίου χρησιμοποιείται η χρωματική κωδικοποίηση, η οποία με εξέπληξε θετικά όταν το πρωτοεπισκέφθηκα. Στο χώρο των Έκτακτων Περιστατικών όλες οι πόρτες είναι βαμμένες με ανοιχτό πράσινο (εικ. 2) και ο λόγος είναι οι ευνοϊκές μεταβολικές αντιδράσεις που παρατηρούνται στον οργανισμό ενός ατόμου, όταν περιβάλλεται από οποιαδήποτε σχεδόν απόχρωση του πράσινου (όπως προαναφέρθηκε).
Εικόνα 2
Στη Μαιευτική – Γυναικολογική Μονάδα (εικ. 3) έχει επιλεγεί το ροζ χρώμα, το οποίο θεωρείται γλυκό, τρυφερό, ευαίσθητο και θηλυκό. Στην Παιδιατρική Μονάδα (εικ. 3) οι πόρτες έχουν βαφτεί πορτοκαλί, καθώς πρόκειται για ένα ζωηρό, ενεργητικό και παιχνιδιάρικο χρώμα που αρέσει ιδιαίτερα στα παιδιά. Είναι νεανικό και συμβολίζει το κέφι και τον ενθουσιασμό.
Εικόνα 3
Στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας επικρατεί το απαλό γαλαζοπράσινο, ενώ στις Παθολογικές και Χειρουργικές Νοσηλευτικές Μονάδες συνδυάζεται το μπεζ με το λαχανί. Οι πράσινες αποχρώσεις είναι παρούσες όπου παρατηρείται η ανάγκη για θεραπεία. Περισσότερο πράσινο θα αντικρίσει κανείς στο χώρο όπου βρίσκεται το Τμήμα Αιμοδοσίας και το Φαρμακείο. Ο τοίχος είναι λευκός με λαχανί λεπτομέρειες και το πάτωμα έχει την ίδια απόχρωση, η οποία συσχετίζεται με τον πράσινο σταυρό του φαρμακείου αλλά και τις θετικές επιπτώσεις του χρώματος αυτού στο άτομο που εισέρχεται στην αιμοδοσία.
Στο τμήμα των Διοικητικών Υπηρεσιών επικρατεί το λευκό στον τοίχο, ενώ οι πόρτες είναι ξύλινες. Το καφέ χρώμα του ξύλου δημιουργεί υγιή χώρο δουλειάς. Επιπλέον, μερικά καφέ αντικείμενα συγκεντρωμένα δρουν τονωτικά στα εσωτερικά όργανα και στο νου. Το καφέ είναι ομοιοστατικό χρώμα και παρέχει αίσθημα ασφάλειας. Η ζεστασιά που μεταδίδει το χρώμα αυτό είναι εμφανής στην υποδοχή του Νοσοκομείου και συγκεκριμένα στο χώρο των Πληροφοριών (εικ. 4).
Εικόνα 4
Εξωτερικά του κτιρίου, εκτός από το λευκό και το γκρι σε διάφορους τόνους, που δηλώνουν τις έννοιες της καθαρότητας και του μοντέρνου, ορισμένοι τοίχοι είναι βαμμένοι σε έντονο μπλε (εικ. 5), χρώμα που συνδέεται με την υγεία.
Εικόνα 5
Σημειολογικά λοιπόν ο χρωματισμός των χώρων (εξωτερικών και κυρίως εσωτερικών) θεωρώ πως είναι πολύ ορθός. Ωστόσο, το πιο σημαντικό για έναν ασθενή, όταν εισέρχεται σε Νοσοκομείο, είναι να βρει γιατρούς που θα τον εξετάσουν, προσωπικό (διοικητικό και νοσηλευτικό) που θα τον εξυπηρετήσει, μηχανήματα που θα λειτουργούν. Προηγουμένως μίλησα για τη ζεστασιά του καφέ χρώματος. Στην εικόνα 4 θα προτιμούσα να υπήρχε και προσωπικό στις Πληροφορίες, το οποίο δεν απουσιάζει, απλά δεν υπάρχει! Το καθαρό και περιποιημένο περιβάλλον αποτελεί έναν μόνο από τους κρίκους της αλυσίδας που δρα θετικά στον οργανισμό του ασθενή. Πράγματι, μπαίνοντας στο Νοσοκομείο του Αγρινίου είναι σα να μπαίνεις σε σύγχρονο ξενοδοχείο. Όμως, αν είσαι πεινασμένος και μπεις σε ένα πολύ όμορφο εστιατόριο, με τις καλύτερες εγκαταστάσεις στην κουζίνα του, που όμως δεν έχει μάγειρες και σερβιτόρους, και δεν διαθέτει τις πρώτες ύλες για τα φαγητά, είναι σίγουρο πως δεν θα χορτάσεις. Αν φέρεις εσύ τα υλικά και γνωρίζεις πώς να χειριστείς την εξαιρετική εστία τελευταίας τεχνολογίας, και αν μαγειρέψεις εσύ, ναι σίγουρα θα φας. Αλλά να γιατρευτείς μόνος σου σε ένα Νοσοκομείο που υπολειτουργεί, αυτό δεν είναι εφικτό.
Σε διαδικτυακό άρθρο [1] διάβασα ότι στην Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου υπάρχει σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας. Οι εφημερίες έχουν προγραμματιστεί μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου. Από την ημερομηνία αυτή κι έπειτα η Κλινική δεν θα εφημερεύει, καθώς θα έχει ολοκληρωθεί η παραίτηση του διευθυντή της, κ. Αρ. Τζιόβα. Οι εργαζόμενοι επιρρίπτουν ευθύνες στη διοίκηση του Νοσοκομείου, καθώς τα περισσότερα προβλήματα είναι γνωστά από καιρό. Άλλωστε, ο κ. Τζιόβας απηύθυνε κραυγή αγωνίας προς πάσα κατεύθυνση και υπέβαλε την παραίτησή του με μοναδικό σκοπό όπως είπε: «να συγκινήσω, πιθανώς, κάνοντας ευρύτερα γνωστό τις τραγικές, απάνθρωπες, εξουθενωτικές και άκρως επικίνδυνες καταστάσεις που υφιστάμεθα και βιώνουμε στην Καρδιολογική Κλινική του Νοσοκομείου Αγρινίου». Ο ίδιος στην καταγγελία του που ανακοίνωσε πριν από ένα μήνα περιέγραψε «τα προβλήματα που απορρέουν από την ανεπαρκή – ελλειμματική οργάνωση, στελέχωση και εξοπλισμό της Κλινικής» [2]. Παρ’ όλα αυτά η κραυγή του δεν έχει ακουστεί.
Αυτό είναι ένα μόνο παράδειγμα της υποστελέχωσης και έλλειψης υλικών του Νοσοκομείου. Καθημερινά πολλοί κάτοικοι του Αγρινίου και των γύρω περιοχών επισκέπτονται τα Δημόσια Νοσοκομεία της Πάτρας προκειμένου όχι μόνο να βρουν τον κατάλληλο γιατρό για την περίπτωσή τους, αλλά και για μία απλή εξέταση ή ακόμα και για συνταγογράφηση φαρμάκων, καθώς δεν υπάρχουν οι αρμόδιοι γιατροί στο Νοσοκομείο του Αγρινίου που θα μπορούσαν να τους αναλάβουν.
Σε άλλο Νοσοκομείο (δεν έχω συγκρατήσει το όνομα), όταν πριν από μερικούς μήνες ένας γιατρός, σε ημέρα απεργίας, έκανε έκκληση στον προηγούμενο Υπουργό Υγείας να εισακουστούν τα αιτήματα ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα του Νοσοκομείου, ο Υπουργός του απάντησε ότι με αυτά που λέει (ότι δηλαδή δεν υπάρχουν γιατροί, υλικά κ.λπ.), οδηγεί τον κόσμο στα Ιδιωτικά Νοσοκομεία! Αυτό πραγματικά είναι τέχνη. Να αντιστρέφεις τα πάντα, να φταις εσύ και να λες ότι φταίει ο άλλος. Την ίδια τέχνη χρησιμοποιεί και ο νυν Υπουργός Υγείας. Παραδίδει τη χρηματοδότηση των Νοσοκομείων σε ιδιωτικά χέρια με την απειλή ότι θα τα κλείσει αν δεν είναι ανταγωνιστικά, με σκοπό να τα κλείσει για να τα κάνει ιδιωτικά. Σκέφτομαι το Νοσοκομείο του Αγρινίου και διερωτώμαι ποιον θα πρέπει να ανταγωνιστεί; Τις Ιδιωτικές Κλινικές της περιοχής, τα Κέντρα Υγείας του Νομού ή τα Νοσοκομεία άλλων Νομών; Η άποψή μου είναι πως το Νοσοκομείο οδεύει προς την ιδιωτικοποίησή του. Πολλοί θα είναι οι καρχαρίες που θα ενδιαφερθούν για ένα τέτοιο οικοδόμημα, το οποίο σίγουρα θα πουληθεί σε τιμή ευκαιρίας (για αυτούς και όχι για το Κράτος). Ελπίζω να μην προλάβουν.
Δημοσιεύθηκε στο independent.gr
Πηγές:
Ambrose, G. & Harris, P. (2006). Χρώμα. Αθήνα: Dart Books.
Walker, M. (2006). Η δύναμη του χρώματος. Αθήνα: Διόπτρα.
[1] http://www.agrinioculture.gr/2014/09/15/liges-meres-prin-louketo-stin-kardiologiki-kliniki-tou-nosokomiou-agriniou/ [2] agrinionews.gr στο: http://goo.gl/5xvjFl