Είμαι χελιδόνι!

Κωνσταντίνα ΠατσιαλούArt in article, independent.gr

31/03/2013

Το κατάλαβα από την πρώτη στιγμή που αντίκρισα το χώρο. Έπρεπε να μπω σε αυτό το δωμάτιο για να ερωτευτώ αυτό το υπέροχο πλάσμα. Μία επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας, πριν από περίπου είκοσι χρόνια, ήταν αρκετή για να αντιληφθώ πως αν ήμουν πουλί θα ήμουν χελιδόνι. Βρισκόμουν μπροστά στην «Τοιχογραφία της Άνοιξης» (1600 π.Χ. περίπου). Πρόκειται για τη μοναδική τοιχογραφία  του Ακρωτηρίου της Σαντορίνης, που βρέθηκε ολόκληρη στη θέση της να κοσμεί τρεις τοίχους του ίδιου δωματίου. Σε αυτήν εικονίζεται βραχώδες τοπίο της Σαντορίνης πριν από την έκρηξη του ηφαιστείου. Οι κορυφές και οι πλαγιές των βράχων καλύπτονται από κρίνους, ενώ παιχνιδιάρικα, γεμάτα ζωή χελιδόνια μόνα ή σε ζεύγη δίνουν κίνηση στο τοπίο και απεικονίζουν συμβολικά την αναγέννηση της φύσης.

Ο αρχαιολόγος Σπυρίδων Μαρινάτος αναφερόμενος στην τοιχογραφία θεωρεί πως είναι δύσκολο να εισδύσει κανείς εξ ολοκλήρου στην ψυχή του καλλιτέχνη και την ψυχολογία των ανθρώπων προ τριών χιλιάδων εξακοσίων ετών. Είναι όμως βέβαιο, ότι και ο καλλιτέχνης και η κοινωνία, μεταξύ της οποίας ζει, είναι ποτισμένοι με την ποίηση της Φύσης, τη χαρά των Μεσογειακών χρωμάτων, αλλά και την παρουσία των μυστικών δυνάμεων, οι οποίες ετησίως ανανεώνουν τη ζωή.

Κι εγώ προσθέτω, ότι ο καλλιτέχνης της εποχής κατάφερε να δημιουργήσει έναν Virtual Reality χώρο. Ήμουν μέσα κι όμως ήταν σα να ήμουν στη Φύση. Είδα τα χελιδόνια όπως ίσως δεν τα είχα παρατηρήσει έως τότε. Αισθάνθηκα ότι τα χρώματα των κρίνων είχαν ταυτόχρονα και μυρωδιές. Μυρωδιές της Άνοιξης.  Σήμερα η «Τοιχογραφία της Άνοιξης» εξακολουθεί να με μαγεύει. Γιατί λειτουργεί με έναν πολλαπλά συμβολικό τρόπο.

Τα χελιδόνια δεν συμβολίζουν απλά τον ερχομό της Άνοιξης. Συμβολίζουν την ελπίδα και κυρίως τη δύναμη της ψυχής. Ξεκινούν από την Αφρική (νότια της Σαχάρας) σε μεγάλα σμήνη για να έρθουν στην Ελλάδα, διανύοντας περίπου 10.000 χλμ, ενώ το ίδιο μεγάλο ταξίδι κάνουν και το φθινόπωρο, όταν φεύγουν. Συνολικά δηλαδή μπορεί να ταξιδέψουν περίπου 20.000 χλμ για να έρθουν εδώ και να επιστρέψουν στην Αφρική!

Άραγε τα χελιδόνια έρχονται ή επιστρέφουν; Ποια είναι η πατρίδα τους; Όταν πετούν είναι επειδή παίζουν και ερωτεύονται ή επειδή αγωνιούν για το χτίσιμο της νέας φωλιάς; Και αφού ένα χελιδόνι καταφέρνει να κάνει τόσα πολλά γιατί να μην μπορώ κι εγώ;

Για να πάρω μαθήματα ζωής, αρκεί να βγω μία βόλτα. Να περπατήσω, να κοιτάξω γύρω μου και να πω ότι δεν με φοβίζει τίποτα. Μπορώ να τα καταφέρω όπου κι αν χρειαστεί να πάω. Ακόμα κι αν ξαναρχίσω από το μηδέν. Τα εφόδια μού τα έδωσε η Φύση. Μας τα έδωσε, σε όλους, αλλά οι περισσότεροι μετράμε τις δυνάμεις μας σύμφωνα με ό,τι μας επιβάλλει η εικονική πραγματικότητα της τηλεόρασης και όχι μόνο. Παλιά τα «Θα» φούσκωναν τα μυαλά: θα σε διορίσουν, θα σου δανείσουν, θα σε διαφημίσουν, θα σου δώσουν επίδομα, επιδότηση, επιχορήγηση, αυτά ακούγαμε και βγάζαμε φτερά, γινόμασταν μεγάλοι. Σήμερα τα «Θα» έχουν αρνητική σημασία: θα σε απολύσουν, θα σε φορολογήσουν, θα σε καταγγείλουν. Τα φτερά κόπηκαν. Όπως και τα επί… που, θεωρητικά, πολλαπλασίαζαν την ευτυχία, και ξαφνικά όλοι γίναμε μικροί, δυστυχισμένοι. Θα ανέβει το χρηματιστήριο και θα είσαι ευτυχισμένος, θα κατέβει το χρηματιστήριο και θα είσαι δυστυχισμένος, θα είσαι ό,τι σου πει αυτό… Έτσι, σταματήσαμε να πετάμε. Και περιμένουμε από τους νέους να μάθουν να πετούν, ενώ δεν ξέρουν, κατ’ αρχάς, ότι μπορούν να βγάλουν φτερά. Πώς, όμως, να τα βγάλουν με ερωτήσεις του τύπου «γιατί να σπουδάσεις, αφού δεν θα βρεις δουλειά;» «γιατί να μάθεις, αφού δεν θα σου χρειαστεί;». Η απάντηση είναι μάθε, γιατί θα σου χρειαστεί! Μάθε για να είσαι ελεύθερος να πετάς. Αλλιώς, η ψυχή που επιθυμεί και καταπιέζεται γίνεται λάβα που βράζει. Και τότε γίνεται μία έκρηξη! Είναι το ηφαίστειο που δεν λογάριαζε κανείς, όπως αυτό της Σαντορίνης.

Ξανακοιτάζω τα χελιδόνια και αποφασίζω να μου δείξουν αυτά το δρόμο. Πετάς, ταξιδεύεις, γνωρίζεις, δημιουργείς, διακινδυνεύεις, χαίρεσαι, ΖΕΙΣ…

Τελικά δεν θα ήμουν χελιδόνι. Είμαι χελιδόνι!

 

Δημοσιεύθηκε στο independent.gr

Πηγές:

  1. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθήνας
  2. Mαρινάτος, Σπ. 1972, Θησαυροί της Θήρας, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα.
  3. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία στο: http://www.ornithologiki.gr/page_cn.php?tID=2717&aID=1113