Το ποτό του έρωτα

Κωνσταντίνα ΠατσιαλούArt in article, huntingspirits.tv

23/02/2016

Ο Ώμπρεϋ Μπήρντσλεϋ (1872 – 1898) ήταν Άγγλος εικονογράφος και συγγραφέας. Από μικρός ζωγράφιζε καρικατούρες, τις οποίες δημοσίευε στην εφημερίδα του σχολείου του. Αργότερα, η δημιουργική του παρουσία γίνεται έντονα αισθητή κυρίως στον χώρο της εικονογράφησης, μεταξύ άλλων και για τη Σαλώμη του Όσκαρ Ουάιλντ, που αποτελεί το γνωστότερο σήμερα έργο του. Τα σχέδιά του, από τα οποία απουσιάζει εντελώς το χρώμα, είναι επηρεασμένα από τις γιαπωνέζικες στάμπες, αλλά και από τις αφίσες του Ανρί ντε Τουλούζ-Λωτρέκ. Οι μαυρόασπρες εικονογραφήσεις του, φιλοτεχνημένες με μελάνι, συχνά περιστρέφονται γύρω από γκροτέσκα ερωτικά θέματα.

Ο Μπήρντσλεϋ, παρά τη συντομία της καριέρας του λόγω του πρόωρου θανάτου του από φυματίωση, συνεισέφερε σημαντικά στην ανάπτυξη της Αρ Νουβώ. Πρόκειται για το καλλιτεχνικό ρεύμα που παρουσιάστηκε στην Ευρώπη στα τέλη του 19ου αιώνα, το οποίο ξεκινά σαν αντίδραση στα ιστορικά στυλ, και κυρίως στην ιστορική διακόσμηση. Η Αρ Νουβώ αποτελεί αρχιτεκτονικό και διακοσμητικό ύφος που χρησιμοποιεί στοιχεία που αντλούνται από τη φύση και κυρίως περιελισσόμενα φυτικά μοτίβα. Η σύνθεση παραμένει σε χώρο επίπεδο, χωρίς βάθος. Τα σκίτσα του Μπήρντσλεϋ στο περιοδικό «The Studio» (το πρώτο περιοδικό της Αρ Νουβώ) βοήθησαν πολύ στην επέκταση του νέου στυλ. Τα έργα του καλλιτέχνη, συνήθως για διακόσμηση βιβλίων, συνιστούν το χαρακτηριστικότερο ίσως δείγμα Αρ Νουβώ στις εικαστικές τέχνες.

Το σχέδιο με τίτλο Πώς ο Τριστάνος ήπιε το ποτό του έρωτα (How Sir Tristram Drank of the Love Drink, 1893-1894, 28.3 x 22.1 cm, Harvard Art Museums/Fogg Museum), αποτελεί μία από τις εικονογραφήσεις του Μπήρντσλεϋ για το βιβλίο «The Birth, Life and Acts of King Arthur, of His Noble Knights of the Round Table, Their Marevllous Enquests and Adventures, the Achieving of the San Greal and in the End Le Morte Darthur with the Dolourous Death and Departing out of This World of Them All». Η εικόνα αναφέρεται σε έναν από τους θρύλους του Μεσαίωνα, αυτόν του Τριστάνου και της Ιζόλδης, στον οποίο βασικός πρωταγωνιστής είναι ο έρωτας. Σύμφωνα με την υπόθεση, μετά από μία λογομαχία γεμάτη πάθος, το ζευγάρι αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του, πίνοντας ένα δηλητήριο. Όμως, η υπηρέτρια της Ιζόλδης αντικαθιστά κρυφά το δηλητήριο με ένα μαγικό φίλτρο, που ήταν προορισμένο να προκαλεί ακατανίκητο και αιώνιο έρωτα σε όποιους το γεύονταν. Η αντικατάσταση του δηλητηρίου με το φίλτρο του έρωτα αποτελεί την πρώτη σύνδεση της αγάπης με το θάνατο. Ο δεύτερος συσχετισμός έρχεται στο τέλος της τραγικής ιστορίας, όταν ο Τριστάνος, τραυματισμένος, αφήνει την τελευταία του πνοή αναμένοντας την αγαπημένη του. Η Ιζόλδη φθάνει κοντά του και θρηνώντας τον χαμένο της έρωτα, εκπνέει στο στήθος του.

Στον μύθο του Τριστάνου και της Ιζόλδης, ακόμα κι αν πιστεύαμε ότι πρόσωπα και γεγονότα βασίζονται σε αληθινά στοιχεία, θα μπορούσε να πει κανείς πως το φίλτρο του έρωτα είναι σίγουρα μη πραγματικό. Προσωπικά θεωρώ ότι αυτό το μαγικό φίλτρο υπάρχει. Είναι κάθε αλκοολούχο ποτό, που έχει ταυτόχρονα δύο χαρακτήρες: Εκείνον που προσφέρει την ευτυχία, την ευδαιμονία, την απόλαυση και, ακόμα, την ερωτική διάθεση. Κι εκείνον που μπορεί να λειτουργήσει ως “δηλητήριο-μπόμπα” και να προκαλέσει επώδυνες καταστάσεις. Η αποφυγή οδυνηρών εμπειριών συνδέεται με την εμπιστοσύνη που έχουμε τόσο σε εκείνους που σερβίρουν το αλκοόλ (οι οποίοι μας προστατεύουν, όπως η πιστή υπηρέτρια), όσο και στον ίδιο μας το εαυτό, που επιλέγει να απολαύσει υπεύθυνα το ποτό του έρωτα για τη ζωή.

Δημοσιεύθηκε στο huntingspirits.tv

Πηγές:

http://www.harvardartmuseums.org/art/295014

http://brbl-dl.library.yale.edu/vufind/Record/3439046