Ένας άλλος κόσμος – Συνάντηση με τον δημιουργό Χριστόφορο Παπακαλιάτη

Κωνσταντίνα ΠατσιαλούArt in article, independent.gr

12/01/2016

Η ταινία “Ένας Άλλος Κόσμος” του Χριστόφορου Παπακαλιάτη έχει ως θέμα τον έρωτα με φόντο την ελληνική πραγματικότητα. Τρεις ιστορίες ανάμεσα σε Έλληνες και ξένους υπηκόους, οι οποίοι μέσα από τον έρωτα βλέπουν τον κόσμο διαφορετικά, αποκτούν δύναμη και παλεύουν, για να υπερασπιστούν τα συναισθήματά τους. Τρεις ιστορίες που στο τέλος ενώνονται, δίνοντας η μία τη σκυτάλη στην άλλη, κρατώντας αμείωτο το ενδιαφέρον και φτάνοντας στο σημείο της υπέρβασης, αλλά και της λύτρωσης. Ο σεναριογράφος, σκηνοθέτης και ηθοποιός Χριστόφορος Παπακαλιάτης βρέθηκε στην Πάτρα, την Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2016, στη Veso Mare και, εκτός από τη συνέντευξη τύπου που έδωσε με αφορμή τη νέα του ταινία, συνομίλησε με τους θεατές μετά την προβολή των 9:00 μ.μ. σε μία ευχάριστη και πολύ φιλική ατμόσφαιρα, απαντώντας, συχνά με χιούμορ, στις ερωτήσεις που του έγιναν.

Αρχικά, ο δημιουργός ευχαρίστησε το κοινό της Πάτρας, το οποίο χαρακτήρισε ως εξαιρετικά θερμό, κάτι που τον κάνει αισιόδοξο, αφού του δίνει τη δύναμη και το έναυσμα για τη δημιουργία κι άλλων ταινιών. Η αλήθεια είναι ότι ο “Άλλος Κόσμος” του Χ. Παπακαλιάτη άγγιξε τους θεατές με διαφορετικούς τρόπους. Δεν ήταν μόνο ο έρωτας που συγκίνησε, ήταν και τα σκληρά πρόσωπα της ελληνικής κοινωνίας με τον ρατσισμό, τον φασισμό, την οικονομική κρίση, την κατάθλιψη, την αδυναμία επικοινωνίας στην οικογένεια, που πρωταγωνίστησαν πλάι στους ηθοποιούς. Οι καθημερινές σκηνές που βιώνει ο Έλληνας σήμερα μίλησαν στην ψυχή του καθενός με διαφορετική φωνή, ίσως γιατί ο εκάστοτε παρατηρητής επικεντρώνεται στα δικά του μηνύματα, σε εκείνα που τον προβληματίζουν περισσότερο. Γι’ αυτό άλλωστε, ενώ πρόκειται για μία ταινία που βασίζεται στον έρωτα, πολλές από τις ερωτήσεις του κοινού αφορούσαν στην κρίση αξιών που χαρακτηρίζει την εποχή μας.

Άραγε, αυτή η κρίση οφείλεται στο ότι έχουμε σταματήσει να ερωτευόμαστε ή έχει αλλάξει η δύναμη του πόσο ερωτευόμαστε; O έρωτας σαν συναίσθημα είναι ανώτερο της όποιας πραγματικότητας. Γι’ αυτό νομίζω ότι η δύναμη του έρωτα δεν αλλάζει και δεν επηρεάζεται από την πραγματικότητα ούτε καθορίζεται από αυτή. Το ότι οι άνθρωποι έχουμε αλλάξει και αλλάζουμε σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής μας, δεν έχει να κάνει με τον έρωτα. Έχει να κάνει με την κρίση αξιών και με μία παγκοσμιοποιημένη κοινωνία και, αν θέλετε, περνάμε μία κακή φάση, ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Παπακαλιάτης.

Η κρίση δεν είναι τίποτα άλλο παρά το πλαίσιο της ταινίας. Ουσιαστικά μέσα σε ένα πλαίσιο πολύ σκληρό όπως αυτό που όλοι βιώνουμε, η αγάπη, που είναι το όχημα, μπορεί να καταφέρει να σου δώσει μία δεύτερη ευκαιρία. Να καταλάβεις πράγματα για το εαυτό σου, να πεις αλήθεια.

 Η δεύτερη ευκαιρία είναι μπροστά μας κάθε δευτερόλεπτο που ζούμε και απλά εμείς δεν επιλέγουμε να τη δούμε, συμπλήρωσε ο καλλιτέχνης. Δεύτερη ευκαιρία θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του φιλμ, που άλλωστε ήταν υποψήφιος, όπως και οι εναλλακτικοί “Έρως”, “Γλυκύ μου έαρ”, “Second chance”. Όμως, επικράτησε ο “Ένας Άλλος Κόσμος”, που είναι ο κόσμος του έρωτα, ο οποίος δίνει νόημα στη ζωή.

Στο ερώτημα αν ο έρωτας είναι εύκολο πράγμα ή έχει δυσκολέψει πολύ, ο κ. Παπακαλιάτης απάντησε ότι ο έρωτας ποτέ δεν είναι εύκολο πράγμα σε καμία εποχή, για να τον διαχειριστεί ένας άνθρωπος, αλλά αν ήταν εύκολος δεν θα ήταν τόσο έντονος.

Εκτός από τον βασικό του σκοπό, που δεν είναι άλλος από την ανάδειξη της δύναμης του έρωτα και της αγάπης, ένας ακόμα σημαντικός στόχος, που ο κ. Παπακαλιάτης επιθυμεί να εκπληρώσει μέσω της ταινίας του, είναι να επικοινωνήσει κάποιες εικόνες της Ελλάδας, τις ομορφιές της αλλά και τα προβλήματά της. Να κάνει τους ξένους να έρθουν στην Ελλάδα, να ερωτευθούν Έλληνες, αλλά να ερωτευθούν και την ίδια τη χώρα μέσα από αυτό. Αυτός είναι και ο ένας λόγος, για τον οποίο παρακολουθούμε τη σκηνή με τον επιτάφιο και στις τρεις ιστορίες. Γνωρίζοντας ότι η ταινία θα ταξιδέψει και στο εξωτερικό, που αυτομάτως αυτό σημαίνει ότι θα γυρίσουν πολύ περισσότερα μάτια να κοιτάξουν το έργο, έψαχνα να βρω χαρακτηριστικά στοιχεία που έχουμε εμείς οι Έλληνες και που διέπουν τον ψυχισμό μας. Ήθελα εικόνες που να μπορείς να τις επικοινωνήσεις στο εξωτερικό και μία από αυτές τις εικόνες είναι το Ελληνικό Πάσχα.

Επιπλέον, ο επιτάφιος αποτελεί ένα από τα κοινά στοιχεία που έψαχνε να βρει ο δημιουργός, τα οποία να υπάρχουν σε όλες τις ιστορίες μέχρι να φτάσουμε στο σημείο της ανατροπής, στην ένωση των ιστοριών. Άλλα τέτοια κοινά στοιχεία ήταν ο μύθος του έρωτα και της ψυχής, και το “γλυκύ μου έαρ”, ένας ύμνος που τον συγκινούσε πάντα. Έτσι, σε ένα δεύτερο επίπεδο ήθελε να ενώσει τον έρωτα, την άνοιξη, τη ζωή και τον θάνατο.

Με ευχάριστη, θα έλεγα, έκπληξη διαπίστωσα ότι αρκετοί θεατές εστίασαν στο θέμα του ρατσισμού και του φασισμού και προβληματισμένοι έθεσαν τις ανησυχίες τους με αρκετές ερωτήσεις γύρω από αυτά τα φαινόμενα, προκειμένου να ακούσουν και την άποψη του κ. Παπακαλιάτη. Μάλιστα ένας σχολιασμός που έγινε, αφορούσε στην πικρία που αφήνει το κομμάτι του ρατσισμού, καθώς μέσω της παρουσίασής του έμοιαζε να αδικείται ο ελληνικός λαός. Ο ελληνικός λαός είναι και αυτοί που περιμένουν στη Μυτιλήνη και στην Κω και βοηθούν τους μετανάστες, παρατήρησε ένας θεατής. Ο κ. Παπακαλιάτης εξήγησε, καθιστώντας σαφή τη θέση του: Αποφάσισα να γράψω ένα έργο όπου ένας ήρωας ήταν φασίστας και έξι στεκόντουσαν απέναντί του. Είχαμε μία ταινία με εφτά πρωταγωνιστές. Ο ένας εκπροσωπούσε ιδεολογικά κάτι ακραίο, που προσωπικά με φοβίζει και μου είναι αποκρουστικό. Γι’ αυτό δόθηκε και αυτό το φινάλε. Ο θάνατος στο τέλος είναι το μπούμερανγκ, του γυρίζει πίσω, ουσιαστικά πληρώνει την ιδεολογία του. Δεν νομίζω καθόλου ότι σε μία μυθοπλασία, σε ένα παραμύθι, σε ένα σενάριο, ταιριάζει το ειδησεογραφικό, το ντοκιμαντερίστικο ή ο ρεαλισμός. Οι Έλληνες, και οι Μεσογειακοί λαοί γενικότερα, δεν έχουμε το χαρακτηριστικό του ρατσισμού γιατί έχουμε κουλτούρα και πολιτισμό, αλλά δε νομίζω ότι περιμένουμε μία ταινία για να το μάθουμε αυτό.

Ο κ. Παπακαλιάτης όταν ρωτήθηκε για την πηγή έμπνευσής του, απάντησε πως δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που να φέρνει έμπνευση. Είναι χιλιάδες μικρά πράγματα. Μία μουσική, μία εικόνα, μία σχέση, μία ταινία, ένα βιβλίο, κάτι που θα ακούσεις. Συνήθως εμπνέεσαι από τις πράξεις των ανθρώπων γύρω σου.

Για τον ηθοποιό J.K. Simmons, ο κ. Παπακαλιάτης ανέφερε ότι θα του είναι για πάντα υπόχρεος, καθώς έχει στηρίξει όχι μόνο την ταινία, αλλά και την ίδια μας τη χώρα στο εξωτερικό. Χαρακτήρισε τον Αμερικανό ηθοποιό πολύ καλό, πολύ γλυκό και τη συνεργασία μαζί του εξαιρετική και μία από τις πιο βατές. Οι θεατές έδωσαν, ακόμα, θερμά συγχαρητήρια για την ερμηνεία της Μαρίας Καβογιάννη, ενώ μοναδικές ήταν οι εμφανίσεις και των υπόλοιπων ηρώων, του Μηνά Χατζησάββα στον τελευταίο του ρόλο, της Andrea Osvart από την Ουγγαρία, του Ισραηλινού Tawfeek Barhom και της πρωτοεμφανιζόμενης στον κινηματογράφο Νίκης Βακάλη. Για τον Χριστόφορο Παπακαλιάτη παραθέτω το σχόλιο ενός θεατή:

Ο Τσέχωφ λέει: ταλέντο είναι η επεξεργασία του ταλέντου. Εσείς μας το αποδείξατε έμπρακτα.

 

 Πηγή εικόνας: http://www.worldsapartfilm.com/el/exclusive/#!stigmiοtypa