Ποιος «αμελεί» το δημόσιο συμφέρον;

Κωνσταντίνα ΠατσιαλούArt in article, independent.gr

15/10/2014

Τα συμπληρωματικά χρώματα (που βρίσκονται στις ακριβώς απέναντι θέσεις στον κύκλο των χρωμάτων – εικ. 2), όταν τοποθετούνται το ένα δίπλα στο άλλο, ενδυναμώνονται μέχρι τη μεγαλύτερη φωτεινότητα και φαίνονται πιο ζωηρά, λαμπερά και εντυπωσιακά. Τα βασικά συμπληρωματικά ζεύγη του χρωματικού κύκλου είναι το κόκκινο με το πράσινο, το κίτρινο με το βιολέ και το μπλε με το πορτοκαλί.

31_Amelie2Εικόνα 2: Ο χρωματικός κύκλος του Ίττεν

Τα συμπληρωματικά χρωματικά σχήματα προσφέρουν δυναμικές αντιθέσεις σε μία σύνθεση, όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε στην αφίσα της γαλλικής ρομαντικής κομεντί Amelie (2001) (εικ. 3).

31_Amelie3Εικόνα 3

Ο σκηνοθέτης Jean-Pierre Jeunet χρησιμοποιεί το συμπληρωματικό χρωματικό σχήμα «κόκκινο-πράσινο» στη σκηνογραφία και την ενδυματολογία καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, ενώ επιλέγει και το κίτρινο ως τρίτο βασικό χρώμα. Τα θερμά χρώματα του κόκκινου και των διαφορετικών αποχρώσεων κίτρινου δημιουργούν μια ζεστή ατμόσφαιρα και τον ονειρικό κόσμο της Amelie. Το πράσινο έρχεται να συμπληρώσει το κορεσμένο κόκκινο και να προσδώσει ζωτικότητα στην εικόνα, αλλά και άνεση στη ματιά του θεατή. Όταν σε μία σκηνή επικρατεί στο περιβάλλον το πράσινο χρώμα, η Amelie είναι ντυμένη στα κόκκινα (εικ. 4), και όταν το κόκκινο είναι το χρώμα του περιβάλλοντος, η ηρωίδα φορά πράσινα (εικ. 5). Σε κάθε περίπτωση το ένα χρώμα μετριάζει την υπερβολή του επικρατέστερου (σε ποσότητα), και μέσα από μία εναρμονισμένη σχέση, το βλέμμα του θεατή κατευθύνεται στην Amelie, η οποία λόγω του χρώματος ξεκολλά-ξεχωρίζει από το φόντο.

31_Amelie4Εικόνα 4

31_Amelie5Εικόνα 5

Επιπλέον, τα δύο χρώματα δεν χρησιμοποιούνται μόνο για τον διακοσμητικό και τον σκηνοθετικά λειτουργικό τους ρόλο, αλλά και για τον συμβολικό. Το κόκκινο αντιπροσωπεύει τη ζεστασιά, το πάθος, την ενέργεια και την αγάπη, ενώ το πράσινο, το οποίο είναι το χρώμα της φύσης, συμβολίζει την ελπίδα. Επομένως τα χρώματα αυτά αντανακλούν τη ζωή και τη διάθεση της πρωταγωνίστριας.

Στα χρώματα μπορεί να αποδοθεί ένα πλήθος σημασιών, και οι ερμηνείες σχετίζονται σημαντικά με τον πολιτισμό. Για παράδειγμα, στους Ανατολικούς λαούς το κόκκινο είναι το χρώμα που φορούν οι νύφες, και για τους ανθρώπους της ερήμου το πράσινο δεν είναι το χρώμα της φύσης. Ωστόσο, υπάρχουν πολύ λίγες περιστάσεις όπου τα χρώματα, οργανωμένα σε ένα μήνυμα, σημαίνουν μόνο την κυριολεκτική (δηλαδή, σχεδόν οικουμενικά ομόφωνη) σημασία τους. Κάτι τέτοιο συμβαίνει στα σήματα οδικής κυκλοφορίας, π.χ. στην πινακίδα STOP.

31_Amelie6Εικόνα 6

Ο άνθρωπος είναι εκπαιδευμένος να συνδέει την πινακίδα STOP (εικ. 6) με το κόκκινο χρώμα, που επισημαίνει τον κίνδυνο. Τις περισσότερες φορές μία πράσινη πινακίδα προειδοποίησης για κίνδυνο θα πρόβαλε λάθος μήνυμα και θα αποπροσανατόλιζε την ανάλογη συμπεριφορά μας, γιατί τα διάφορα τμήματα του εγκεφάλου λαμβάνουν αντιφατικές πληροφορίες την ίδια στιγμή, με αποτέλεσμα να συμβαίνει μία καθυστέρηση στην κατανόηση. Το πράσινο ούτε αισθητικά υποδηλώνει κατάσταση εγρήγορσης, ούτε είμαστε κοινωνικά εκπαιδευμένοι να το συνδέουμε με την ένταση της προσοχής ή τον κίνδυνο.

Το κόκκινο έχει υψηλό δείκτη ορατότητας και έλκει την προσοχή. Σε περιπτώσεις μάλιστα όπου πίσω από μία πινακίδα απαγόρευσης ή προσοχής υπάρχουν δέντρα, και γενικότερα επικρατεί στο φόντο το πράσινο χρώμα (εικ. 1), το κόκκινο αποκτά περισσότερη ζωντάνια για τους λόγους που εξηγήθηκαν παραπάνω. Στην εικόνα 1 το κόκκινο είναι εμφανές μόνο στο κάτω μέρος, όπου φαίνεται η οροφή ενός αυτοκινήτου. Παρατηρώντας προσεχτικά την πινακίδα STOP διαπιστώνουμε ότι η όψη που βλέπουμε είναι η μπροστινή. Προφανώς έχει αποχρωματιστεί από τον ήλιο ύστερα από πολλά χρόνια που στέκει στη θέση αυτή, και μετά βίας διακρίνεται η λέξη STOP μέσα στο ανοιχτό γκρι. Αυτό σημαίνει ότι η πινακίδα δεν στέλνει τα σωστά σήματα επικοινωνίας και οι οδηγοί δεν προλαβαίνουν να αποκωδικοποιήσουν τα μηνύματα εγκαίρως (που δίνονται μόνο από το οκταγωνικό σχήμα, καθώς απουσιάζουν το χρωματικό και το λεκτικό μήνυμα). Τέτοια σήματα συναντάμε συχνά στους δρόμους (η συγκεκριμένη φωτογραφία τραβήχτηκε στο Νέο Ηράκλειο Αττικής). Ποιος έχει την ευθύνη; Η Τροχαία; Ο Δήμος; Το Κράτος (γενικά και αόριστα); Σε ένα τροχαίο που θα προκληθεί από οδηγό ο οποίος δεν πρόσεξε τη σήμανση, για τις ασφαλιστικές την ευθύνη θα έχει ο οδηγός που πέρασε το STOP, γιατί σύμφωνα με τον ΚΟΚ ο οδηγός πρέπει να σταματήσει στο STOP. Όμως, σε ποιο STOP;

Κατά την άποψή μου η συγκεκριμένη πινακίδα δεν αποτελεί σήμανση. Το χρώμα παίζει κυρίαρχο ρόλο στο μήνυμα. Οι φθαρμένες πινακίδες πρέπει να αντικαθίστανται, γιατί δεν λειτουργούν προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος. Το μόνο που λειτουργεί είναι η θυσία των πολιτών (στους δρόμους). Ομοίως, πρέπει να αντικαθίστανται και οι (διε)φθαρμένοι κυβερνώντες που προκαλούν τις θυσίες του ελληνικού λαού. Ο πρωθυπουργός αναγνωρίζει ότι οι θυσίες αυτές είναι απίστευτες, αλλά ο ίδιος πρέπει να κοιτάζει το μέλλον, τις αγορές, την ανάπτυξη. Μόνο που το μέλλον, έτσι όπως τα έχει καταφέρει, είναι εντελώς άχρωμο, γιατί προς όφελος των αγορών αμελεί τον άνθρωπο.

 

Δημοσιεύθηκε στο independent.gr